30 Μαΐου 2021: Παγκόσμια Ήμερα Πολλαπλής Σκλήρυνσης. Aφιέρωμα σε συνταγές μαγειρικής, διατροφή και Πολλαπλή Σκλήρυνση.

«Σίγουρα θα χρειαστώ ελαιόλαδο», σκέφτηκα! «Μελιτζάνες και κολοκύθια έχω…να μην ξεχάσω να προθερμάνω τον φούρνο! Το μπριάμ, θέλει 40 λεπτά… ας κοιτάξω τη συνταγή στο βιβλίο για σιγουριά!». Γυρνούσα τη μια σελίδα μετά την άλλη, χαζεύοντας τα υλικά, τις συνταγές, τα χρώματα, τις φωτογραφίες. «Μπριάμ με Σαλάμι Λευκάδας, εδώ είμαστε!» Γρήγορα ανακαλύπτω ότι δεν έχω θυμάρι και πιπεριά. Κάθισα στον υπολογιστή και έκανα την παραγγελία online. Ευτυχώς τα ψώνια θα έφταναν στην πόρτα μου εγκαίρως!

Συνέχισα να ξεφυλλίζω το βιβλίο: «Διατροφή στην Πολλαπλή Σκλήρυνση», μια συνεργασία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ατόμων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας, της διεθνούς φήμης Σεφ, Ντίνας Νικολάου και του Κλινικού διατροφολόγου – διαιτολόγου Δρ. Δημήτρη Γρηγοράκη. Αναρωτιόμουν ποια ήταν τα σωστά «υλικά» για αυτήν την συνεργασία; Ο ήχος από τον υπολογιστή διέκοψε την σκέψη μου για να μου υπενθυμίσει ότι έχω 3 νέα emails. Βλέποντας τους αποστολείς, η απάντηση ήρθε αβίαστα: η σωστή ενημέρωση, η προσφορά και μπόλικη αγάπη είναι η απόλυτη «συνταγή»!

Μια συνεργασία «νόστιμη», γεμάτη ουσία!

«Πιστεύω πως ο ρόλος της υγιεινής διατροφής λειτουργεί συμπληρωματικά, συμβάλλοντας στην ύφεση των συμπτωμάτων, ώστε ο ασθενής να έχει μια μακροπρόθεσμη βελτίωση στην ποιότητας ζωής του. Επιστημονικά έχει αποδειχθεί πως κυρίαρχος παραμένει ο ρόλος της διατροφής στην αντιμετώπιση συμπτωμάτων όπως παχυσαρκία, ανορεξία, δυσφαγία-δυσκαταποσία, δυσκοιλιότητα, οστεοπόρωση κλπ.» – Αλίκη Βρυεννίου

«Έχω να πω μόνο τα καλυτέρα και πραγματικά έχω την τιμή να αποτελώ μέλος της επιστημονικής επιτροπής της ομοσπονδίας. Με την κ. Νικολάου έχουμε συνεργαστεί σε πολύ πετυχημένα Project, ειδικά στη καραντίνα συνεργαστήκαμε και δημιουργήσαμε το μοντέλο διατροφής «μαγειρεύω προστατεύω» και είναι κάτι το οποίο είχε τρομακτική απήχηση.»- Δρ. Δημήτρης Γρηγοράκης

«Αφορμή για τα δύο αυτά βιβλία με χειμωνιάτικες και καλοκαιρινές συνταγές για άτομα με σκλήρυνση, στάθηκε η γνωριμία μου με την πρόεδρο της ΠΟΑμΣΚΠ, κ. Βασιλική Μαράκα. Η κ. Μαράκα είναι ένας δυνατός και αξιόλογος άνθρωπος που στηρίζει με όλες τις δυνάμεις της τα άτομα που νοσούν. Είναι μεγάλη η τιμή που μου δόθηκε να δημιουργήσω συνταγές για ένα τόσο σημαντικό σκοπό. Παράλληλα, η συνεργασία μου με τον αγαπημένο μου φίλο και διακεκριμένο διατροφολόγο, Δρ Δημήτρη Γρηγοράκη ήταν υποδειγματική, αφού με τις γνώσεις του γύρω από την διατροφή των ατόμων που νοσούν με σκλήρυνση με βοήθησαν να συνδυάσω υλικά και γεύσεις.» –Nτίνα Νικολάου

‘Ενας διαρκής αγώνας…

Λατρεύει το αβοκάντο και η αγαπημένη της συνταγή είναι το Φαγόπυρο με λαχανικά, σταφίδες και ρόδι. Τον ελεύθερο χρόνο της κάνει κολύμπι και ασκήσεις στο νερό για να διατηρεί, όπως μας εξηγεί, την κινητική της λειτουργικότητα. Η Αλίκη Βρυεννίου, Σύμβουλος Δημοσίων & Διεθνών σχέσεων της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ατόμων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας μιλάει για την αυτοάνοση νόσο και μοιράζεται μέσα από το YouBeHero την καθημερινότητα της.

«…είναι ένας διαρκής αγώνας για να ισορροπήσω μεταξύ των συμπτωμάτων που δε με αφήνουν και με δυσκολεύουν με αιχμή την έντονη κόπωση και της προσπάθειας να ανταπεξέλθω στις απαιτήσεις μιας φυσιολογικής ζωής.», εξηγεί η κ. Βρυεννίου και συμπληρώνει, «τις περισσότερες φορές, όταν ξυπνώ το πρωί, δεν αισθάνομαι ξεκούραστη. Ανοίγω τα μάτια μου, ξυπνάει το μυαλό μου, αλλά δεν μπορώ να κουνήσω το σώμα μου. Τα μέλη μου είναι βαριά και είναι σαν να μου έχουν «ρουφήξει» όλη μου την ενέργεια. Χρειάζομαι τουλάχιστον 1 ώρα για να μπορέσω να σηκωθώ από το κρεβάτι. Όταν σηκώνομαι οι κινήσεις μου είναι πολύ αργές και απλά καθημερινά πράγματα όπως ο καθετηριασμός και το να ετοιμάσω πρωινό μου φαίνονται βουνό. Όπως καταλαβαίνετε προκειμένου να είμαι στο γραφείο στην ώρα μου θα πρέπει να φροντίσω να ξυπνήσω τουλάχιστον 2 ώρες νωρίτερα.»

Τι πρέπει να μάθουμε για την Πολλαπλή Σκλήρυνση;

«Η ΣΚΠ είναι όπως το δακτυλικό αποτύπωμα», εξηγεί. «Ανάλογα με την έκταση της βλάβης, ο καθένας μας βιώνει διαφορετικά τα ποικίλα συμπτώματα, ζώντας στην ουσία μια δική του μοναδική εκδοχή της νόσου.», διευκρινίζει η κ. Βρυεννίου.

«Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΣΚΠ) ή Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) είναι μία αυτοάνοση χρόνια νόσος, η οποία προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα και πιο συγκεκριμένα τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Είναι επίσης, πολυπαραγοντική και τα πολλά και διαφορετικά συμπτώματα εξαιτίας της νόσου επηρεάζουν πολλές λειτουργίες του οργανισμού (κινητικές, γνωσιακές, ψυχικές κ.λπ.). Προς το παρόν δεν υπάρχει ίαση, αλλά απλά αντιμετώπιση της νόσου. Η ΠΣ δεν μειώνει το προσδόκιμο επιβίωσης, οπότε μέχρι την εύρεση οριστικής θεραπείας η επίτευξη της βέλτιστης ποιότητας ζωής είναι το ζητούμενο. Αυτό επιτυγχάνεται αφενός μέσω των νοσοτροποποιητικών θεραπευτικών αγωγών που υπάρχουν και αναχαιτίζουν την πρόοδο της νόσου προστατεύοντας τον ασθενή από την εμφάνιση νέων συμπτωμάτων και αφετέρου των θεραπειών αποκατάστασης (φυσικοθεραπεία, λογοθεραπεία, εργοθεραπεία κλπ.) που βοηθούν τον ασθενή να κρατά καλό επίπεδο λειτουργικότητας και να μην επιτρέπει την εξέλιξη της αναπηρίας.», συμπληρώνει.

Τι είναι το αυτοάνοσο νόσημα και ποιος ο ρόλος της διατροφής;

Ήρθε σε επαφή με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ατόμων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας πριν χρόνια και μάλιστα τη περίοδο ακριβώς που σύλλεγε υλικό για βιβλίο του. «Ο σύλλογος συνέβαλε καθοριστικά στην έκφραση του βιβλίου μου και ακόμα και το λογότυπο τους μου επέτρεψαν να το χρησιμοποιήσω.»

Ο Dr. Δημήτρης Γρηγοράκης, Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, εξηγεί τι είναι το αυτοάνοσο την σπουδαιότητα της διατροφής.

«Είναι ένα πλήγμα που συμβαίνει στο ανοσοποιητικό και εκδηλώνει ένα σύμπτωμα το οποίο μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε όργανο-ιστό του σώματος. Οι λόγοι για να εμφανιστεί είναι σίγουρο άγχος, το οποίο είναι σημαντικός παράγοντας αλλά υπάρχουν συγκεκριμένες αίτιες που έχουν ως επίκεντρο τη διατροφή. Η Διατροφή, η οποία, βασικός παράγοντας είναι η έλλειψη βιταμίνης D, άλλος παράγοντας είναι η φλεγμονή, η οποία οφείλεται σε διαταραχές του ανοσοποιητικού, κληρονομικότητα. Γενετική προδιάθεση υπάρχει και χωρίς να έχει κάποιος από το περιβάλλον. Προσωπικά πιστεύω ότι υπάρχει γονίδιο ευαισθησίας ανοσοποιητικού που μεταβιβάζεται και το οποίο μπορεί να πυροδοτήσει και να φέρει αυτοάνοσο».

Ο κ. Γρηγοράκης τονίζει ότι η διατροφή βοηθάει τους ασθενείς με σκλήρυνση ουσιαστικά, καθώς όπως αναφέρει, αναχαιτίζει τη κατάρρευση του ανοσοποιητικού, ρυθμίζει το ανοσοποιητικό, το ισχυροποιεί.
«Ένα βρέφος όταν γεννιέται, αποστειρώνεται, δεν έχει ανοσοποιητικό. Πως ωριμάζει; Μέσα από την τροφή και το περιβάλλον. Αυτοί είναι οι παράγοντες ενίσχυσης, αλλά και καταστροφής του ανοσοποιητικού.»

Χρειάζεται περισσότερη ενημέρωση για τη διατροφή και πολλαπλή σκλήρυνση…

«… περισσότερη διατροφική ενημέρωση. Ο πάσχων με σκλήρυνση, και οποιοδήποτε αυτοάνοσο πρέπει να παραπεμφθεί σε αρμόδιο άτομο, ειδικό διατροφολόγο. Μια και μόνο φορά αρκεί! Έτσι θα μπορέσει να ρυθμίσει την ασθένεια και να πάρει πληροφορίες εξατομικευμένες για τη διατροφή που πρέπει να ακολουθήσει», υπογραμμίζει ο κ. Γρηγοράκης.

Τι είναι αυτό που πρέπει να ακουστεί στον κόσμο σχετικά με την ΠΣ;

H κ. Βρυεννίου τονίζει ότι «η ΠΣ δεν είναι μεταδοτική, δεν είναι κληρονομική και πάνω απ΄ όλα δεν είναι θανατηφόρος ασθένεια. Είναι μια “δύσκολη κατάσταση” με την οποία θα πρέπει να συμφιλιωθεί και να μάθει να συμβιώνει ο ασθενής. Η ΠΣ δεν μας σταματά. Προσαρμοζόμαστε στις απαιτήσεις της και βρίσκουμε έναν άλλο τρόπο για να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτά που θέλουμε. Από το περιβάλλον μας περιμένουμε κατανόηση και ενσυναίσθηση. Δεν χρειαζόμαστε οίκτο. Όλοι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη ζωή τους. Η δική μας ονομάζεται Πολλαπλή Σκλήρυνση. Η ζωή συνεχίζεται παρά την Πολλαπλή Σκλήρυνση!»

Η δημιουργικότητα είναι πάντα εδώ…

Αγαπάει το πετιμέζι, το φυσικό γλυκαντικό που σου δίνει έντονα τη γεύση του σταφυλιού και αρώματα από το καλοκαίρι. Πολυβραβευμένη, με αγάπη για δημιουργία και προσφορά, η διεθνούς φήμης Σεφ, Ντίνα Νικολάου, ένωσε τις δυνάμεις της με την ΠΟΑμΣΚΠ και τον Δρ. Δημήτρη Γρηγοράκη. Έτσι, «γεννήθηκε» το βιβλίο «Διατροφή στην Πολλαπλή Σκλήρυνση» που περιλαμβάνει εξαιρετικές συνταγές τόσο σε γεύση, όσο και σε διατροφική αξία.
«Στόχος μου ήταν να δώσω στους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα, εύκολες αλλά και νόστιμες συνταγές, με υλικά που μπορούν να απολαύσουν και μέχρι τώρα τα είχαν βγάλει από την διατροφή τους ως απαγορευτικά.

Πρέπει να καταλάβει ο αναγνώστης ότι δεν χρειάζεται να στερείται τις απολαύσεις και να περιορίζεται σε υλικά και δημιουργικότητα αλλά να ανακαλύψει νέους τρόπους που του επιτρέπουν να ζει μια φυσιολογική ζωή.», αναφέρει η κ. Νικολάου και συμπληρώνει, «Όλες οι συνταγές των βιβλίων είναι πραγματικά πολύ εύκολες. Δεν χρειάζεται κάποιος να έχει ιδιαίτερες ικανότητες για να φτιάξει το οποιοδήποτε φαγητό. Η συμβουλή μου είναι να ακολουθεί την εποχικότητα και να προτιμά τα βιολογικά και όσο γίνεται πιο ανόθευτα υλικά».

«Η έμπνευση μπορεί να έρθει από μικροπράγματα…»

Ακούω τον ήχο του κουδουνιού, η παραγγελία έφτασε. Ανοίγω, αδειάζω τα υπόλοιπα υλικά που χρειάζομαι για τη συνταγή και κοιτάω τον πάγκο της κουζίνας. Θυμάμαι την δήλωση της κ. Νικολάου…
«Η έμπνευση για μια νέα συνταγή μπορεί να έρθει από μικροπράγματα που βρίσκονται γύρω μας. Ένα φρέσκο λαχανικό, η μυρωδιά ενός φρούτου, κάτι που τρως και σε ταξιδεύει σε μια ευχάριστη ανάμνηση. Για το βιβλίο αυτό, η έμπνευσή μου ξεκίνησε λίγο διαφορετικά. Έβαλα τον εαυτό μου στη θέση των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και τι θα λαχταρούσα για να φάω.»

Κρατώντας αυτήν την επιτυχημένη «συνταγή» από ένα βιβλίο γεμάτο αγάπη και έμπνευση, αρχίζω την προετοιμασία μου για το Μπριάμ… λίγο αργότερα συζητώντας με την οικογένεια για όσα έμαθα, απολαμβάναμε το πιάτο… μιλούσαμε για όσα γνώρισα μέσα από αυτήν την προσπάθεια… για όσα έμαθα… για όσα όλοι οφείλουμε να μάθουμε.. Και να πως έγινε…

ΜΠΡΙΑΜ ΜΕ ΣΑΛΑΜΙ ΛΕΥΚΑΔΑΣ

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ: Μία παραδοσιακή, γευστική πρόταση για να μαγειρέψετε και να απολαύσετε κολοκύθια και μελιτζάνες. Τόσο τα κολοκύθια, όσο και οι μελιτζάνες είναι λαχανικά τα οποία παρέχουν ισχυρή προστασία στο ανοσοποιητικό σύστημα. Ειδικά η μελιτζάνα, στην παραδοσιακή κορεατική ιατρική χρησιμοποιείται για τη αντιμετώπιση του πόνου, της ερυθράς και του αλκοολισμού. Τα τελευταία χρόνια μελετάται για την πιθανή αντικαρκινική της δράση. Διάφορες μελέτες έδειξαν ότι καταστέλλει χρωμοσωμικές ανωμαλίες σε ζώα που έχουν προδιάθεση για καρκίνο. Περιέχει σημαντικές φυτοχημικές ουσίες οι οποίες φαίνεται ότι αναχαιτίζουν τη διαδικασία σχηματισμού καρκινογόνων όγκων. Ταυτόχρονα, το σαλάμι εφοδιάζει τον οργανισμό με πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, βιταμίνες της ομάδας Β, αλλά και σίδηρο, για ισχυρό μυϊκό σύστημα και σωστή αιμοποίηση.

Μία συνταγή πλούσια σε αντιοξειδωτικά και επομένως σε μονάδες ORAC (Oxygen Radical Absorbance Capacity). Η παρουσία του σκόρδου, τέλος, στη συνταγή “εκτοξεύει” τη διατροφική της αξίας με δεδομένη την πολύ υψηλή περιεκτικότητα του στη ζωτική για το ανοσοποιητικό σύστημα αντιοξειδωτική ουσία, την αλυσίνη. Ο συνδυασμός όλων αυτών των θρεπτικών συστατικών, εκτός από το γεγονός ότι περιορίζει τον κίνδυνο των λοιμώξεων συμβάλει και στη διαμόρφωση ενός πολύ ισχυρού ανοσοποιητικού.

Προετοιμασία: 20´
Ψήσιμο: 40´
Μερίδες: 4

ΥΛΙΚΑ

50 ml ελαιόλαδο
1 κουτ. γλυκού βασιλικό, ξερό
1 κουτ. γλυκού θυμάρι, ξερό
1 κουτ. γλυκού ρίγανη, ξερή
3 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένες
200 γρ. σάλτσα ντομάτας
2 κρεμμύδια κόκκινα
2 ντομάτες
2 μικρές μελιτζάνες
2 μικρά κολοκύθια
1 κόκκινη πιπεριά
1 κίτρινη πιπεριά
1 πράσινη πιπεριά
200 γρ. σαλάμι Λευκάδας, σε φέτες
Φύλλα από 2-3 κλωναράκια δεντρολίβανο
Θαλασσινό αλάτι
Φρεσκοτριμμένο πιπέρι

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Προθερμαίνω το φούρνο στους 200°C. Σε ένα μπολ ανακατεύω τη σάλτσα ντομάτας, το σκόρδο και 1 πρέζα από το κάθε μυρωδικό. Αδειάζω τη σάλτσα σε ένα παραλληλόγραμμο σκεύος και την απλώνω να καλύψω όλο σκεύος.
Χρησιμοποιώντας το μαντολίνο κόβω όλα τα λαχανικά σε στρογγυλές φέτες. Ξεκινάω να φτιάχνω σειρές εναλλάσσοντας τα λαχανικά μαζί με το σαλάμι Λευκάδας για να δημιουργήσω εντυπωσιακές σειρές σε χρώμα και γεύσεις.
Ραντίζω με το ελαιόλαδο, πασπαλίζω με τα υπόλοιπα ξερά μυρωδικά, το δεντρολίβανο, αλάτι και πιπέρι και ψήνω στο φούρνο για 40 λεπτά. Σερβίρω το μπριάμ χλιαρό.